“Ga op zoek naar jouw drijfveer. Dat zorgt er voor dat jouw vuurtje weer aan gaat.”

Jan van Halst / Voormalig profvoetballer / Coach / Voetbalanalist

Jan van Halst-Play Mental-header-1308-766

Jans verhaal

Ik wilde altijd door iedereen aardig gevonden worden. Ik wilde pleasen. Journalisten, het publiek, de mensen van de club… Toen ik doorkreeg dat ik daar weinig invloed op had, kon ik vrijer acteren.”

“In de ontwikkelingswetenschap hebben ze daar mooie woorden voor. Als je geassocieerd bent, dan zit je in het moment. Dan laat je je volledig leiden door je emoties. Ben je gedissocieerd, dan kijk je van een afstand naar de situatie. Als vanuit een helikopter kijkend naar wat er nou eigenlijk écht gebeurt. Dan zie je jezelf lopen en alle anderen die allemaal hun eigen belangen hebben. Als je daar een goed beeld van hebt, kun je je afvragen hoe je daar mee om zou moeten gaan. Dat klinkt heel eenvoudig, maar is héél moeilijk. Zo weet ik ook uit eigen ervaring.”

“Ik merkte dat bij mezelf toen ik een jaar of 24 was en last had van faalangst. De hele week kon ik voluit trainen en was ik een vrolijk jongetje dat gewoon lekker mocht voetballen. Maar als ik dan een wedstrijd had, was ik na een half uur al verkrampt en kapot. Ik begreep daar helemaal niets van, tot het punt dat ik eigenlijk geen zin meer had in die wedstrijden. Er klopte gewoon iets niet. Daar ben ik boeken over gaan lezen. Zo kwam ik er achter dat je ‘onbewust gedrag’ hebt; de dingen die je doet in de waan van de dag, en je hebt ‘bewust gedrag’ waarbij je goed nadenkt over wat je aan het doen bent. Wat bleek nou, ik was op wedstrijddagen alleen maar met mijn omgeving bezig. Het publiek, de pers, de trainer en niet met het spel zelf. Dus was het zaak om het gevoel van de trainingen mee te nemen naar de wedstrijd. Ik deed dat door in een donkere kamer of met mijn ogen dicht de leukste training in mijn hoofd opnieuw af te spelen. Dat visualiseren vond men wel gek, maar het lukte me steeds beter en makkelijker. Ik kon weer vrij voetballen.”

“Mijn grootste test kwam jaren later toen ik bij Ajax naar kleedkamer 2 werd gestuurd. Ik werd gehaald door Jan Wouters, die het in mij zag zitten. Maar na een jaar kwam Co Adriaanse en die stuurde 6 of 7 jongens naar kleedkamer 2. Die had hij niet meer nodig en hoefden niet meer mee te trainen. Het ultieme moment om in negatieve gedachten te vervallen. Maar ik wilde dat niet doen. Ik ging mij niet het plezier van voetbal laten ontnemen door iemand met een andere visie. Ik trainde met het tweede mee, kwam fluitend aan, deed altijd mijn best en ik speelde een soort papa-rol voor jonge gasten in dat team. Ik had er ook met de pet naar kunnen gooien en niet op komen dagen bij trainingen. Maar mijn instelling heeft mij toen gered. Een jaar later kwam Ronald Koeman als trainer naar de club en was ik fit om weer bij het eerste mee te kunnen doen.”

“Nog een voorbeeld. Tijdens mijn laatste bestuurlijke periode bij FC Twente ging de club volledig naar de knoppen. Financieel en sportief ging het slecht. Ik ben een jongen van de club en werd binnengehaald om het op te lossen. Dat is deels gelukt, er zijn een hoop dingen goed gegaan, maar we degradeerden wel. Omdat ik aan het het hoofd van dat project stond, werd ik daar ook verantwoordelijk voor gehouden. Met name door supporters en regionale journalisten. Tot bedreigingen aan toe. Dat heeft me enorm veel pijn gedaan. Ik werd van de lokale held ineens de grootste klootzak van heel Nederland. En ik ging denken dat iedereen zo over mij dacht. Een paar maanden lang heb ik als een soort kluizenaar geleefd, zodat ik niemand tegen zou komen. Ook weer vanuit die drang om te pleasen. We hadden ons uiterste best gedaan, maar ons doel was niet gelukt. Kort daarna ben ik naar een psychologe geweest, bij wie ik mijn verhaal kwijt kon. Mede daardoor is dat negatieve gevoel langzaam weggesleten. Een paar jaar later doe ik mee met Expeditie Robinson en merk ik dat het allemaal wel mee viel. Ik las heel veel leuke, positieve reacties op mijn deelname. Waaronder zelfs drie mannen die met me wilden trouwen! Dan zie je maar weer hoe wonderlijk de wereld in elkaar zit.”

“Ik had er met de pet naar kunnen gooien, maar mijn instelling heeft mij gered.”

Jans tips

De 5 G’s

“Bijna dagelijks maak ik gebruik van de 5 G’s”

Gebeurtenis: Altijd en overal gebeurt er iets. Het regent buiten, of iets dergelijks. Dat is een gebeurtenis.
Gedachte: Binnen een honderdste van een seconde krijg je een gedachte bij die gebeurtenis
Gevoel: Die gedachte geeft een bepaald gevoel bij je.
Gedrag: Dat gevoel bepaalt jouw gedrag
Gevolg: Jouw gedrag heeft uiteindelijk een bepaald gevolg. Altijd.

“Sta nu eens stil bij die tweede G van Gedachte: daar heb je invloed op. Als je gelijk denkt: “Kut het regent weer”, dan heeft dat gevolgen voor je Gedrag. Dan ben je al chagrijnig. Maar als je er positief op reageert, en dat moet je jezelf aanleren, dan zul je merken dat het een positief effect heeft. “Mooi, de natuur doet het nog!” of “Gelukkig heb ik geen haar dat nat kan worden.”

“Later ben ik dat gaan oefenen met files. Vanuit Twente naar Amsterdam kwam ik altijd bij Hilversum in de file terecht. Die files hadden invloed op mijn gedrag. Daar werd ik chagrijnig van. Dus ook daar ging ik het toepassen. “Ah, mooi een file. Kan ik langer naar de radio luisteren.” Dat klinkt heel stom en ik moet er zelf ook nog altijd om lachen. Maar het werkt wel!”

Quote

“Op het moment dat je open staat voor een mentale training, heb je een voorsprong op anderen voor de rest van je leven.”

Jan van Halst-Play Mental-960x720

Wat zou je tegen de 16-jarige Jan willen zeggen?

“Probeer geen gedrag te vertonen dat anderen van jou eisen. Ongeacht wat zij tegen je zeggen, moet je jezelf blijven. Het kost onnodig veel energie om bepaald gedrag te acteren. Natuurlijk zijn er kaders waarbinnen je moet handelen en presteren. Je kunt niet thuisblijven omdat jij geen zin hebt. Maar probeer binnen die kaders je eigen ‘ik’ te blijven.”

Jan van Halst-Play Mental-960x540-2
Jan van Halst-Play Mental-960x540-1
Jan van Halst-Play Mental-960x540-3